Stap 2 > Schat de situatie in

Schat de situatie in op basis van de in stap 1 verzamelde informatie over gedrag, verzet, beleving & waarneming en cliëntervaring. 

Bij het praktijkvoorbeeld van mevrouw De Vries ziet dat er zo uit:

Gedrag: Als de verzorgende het nachthemd van mevrouw De Vries uit wil trekken, begint zij te roepen: ‘niet doen, het is zo koud’. Wanneer de verzorgende haar vertelt dat ze onder de warme douche gaat en dat ze daarom haar nachthemd uit moet doen, duwt mevrouw De Vries haar handen weg en begint te huilen.
Verzet: Ja, mevrouw De Vries verzet zich. Dat weet je doordat zij roept ‘niet doen’, de handen van de verzorgende wegduwt en vervolgens begint te huilen. Dit weet je ook doordat de verzorgende aangeeft dat dit gedrag niet passend is bij mevrouw De Vries in vergelijkbare situaties.
Beleving en waarneming: Mevrouw De Vries heeft gevorderde dementie van het Alzheimer-type, waardoor haar beleving van de werkelijkheid veranderd is. Bij haar betekent dit dat ze vooral reageert op de kou die zij ervaart bij het uittrekken van het nachthemd. Die kou vindt ze niet fijn. Zij beseft niet dat ze hierna onder de warme douche mag die ze, als ze er eenmaal onder zit, zo lekker vindt.
Cliëntervaring: Mevrouw De Vries, die douchen heerlijk vindt, begrijpt niet waarom zij haar nachthemd uit moet trekken terwijl zij het al koud heeft. Door het nachthemd uit te trekken krijgt zij het nog kouder.

Vervolgens: Sluit de zorg aan bij de beleving van de cliënt? Ervaart de cliënt onvrijwillige zorg? Zo ja, hoe vervelend denk jij als zorgverlener dat de cliënt deze zorg vindt?

De zorgverleners van mevrouw De Vries zijn het (op basis van de verzamelde informatie bij stap 1) eens, dat het voor het douchen uittrekken van haar nachthemd een vorm van onvrijwillige zorg is. Mevrouw De Vries vindt dit niet fijn want ze heeft het koud, toont duidelijk verzet en laat op deze manier weten dat zij niet instemt met deze vorm van zorg. Haar beleving en verzet zijn te begrijpen vanuit haar situatie. Doordat mevrouw De Vries dementie heeft, beleeft zij de werkelijkheid anders. De zorgverleners weten dat mevrouw De Vries een warme douche wel als prettig ervaart. Het verzet lijkt dus niet gericht tegen het douchen.

Invulformulier

Wil je je bevindingen graag op een formulier invullen? Deze vind je hier.

Verdieping

Het kan ook helpen om de gedragscode verzet (Boersma et al, 1999) te gebruiken. Deze gedragscode maakt onderscheid tussen ‘verzet’ en ‘gedrag dat past bij situaties die afwijken van de dagelijkse routine’ (nieuwe of bevreemdende situaties).

Het onderscheid tussen die twee wordt omschreven als:  ‘Er is pas sprake van verzet, indien het gedrag (dat in algemene termen kan worden opgevat als verzet) duidelijk afwijkt of zich excessiever manifesteert dan men van de betrokkene gewoon is in van de normale dagelijkse routine afwijkende situaties.’